26 kwietnia 2023

Płyn w chłodnicy samochodu

Sprawdź jak uniknąć awarii i kosztownej naprawy
Płyn chłodniczy pełni szereg bardzo ważnych funkcji w każdym aucie, które zostało wyposażone w układ chłodniczy, a jazda bez płynu lub z niesprawnym układem jest niemożliwa. Przyjrzyjmy się zasadom prawidłowej eksploatacji, dzięki którym unikniemy awarii i kosztownych napraw.

Jaką funkcję pełni płyn chłodniczy w samochodzie?

Układ chłodzenia silnika benzynowego lub diesla odpowiada za zachowanie optymalnej temperatury jednostki napędowej. Płyn chłodniczy krąży w układzie pomiędzy silnikiem a chłodnicą, odprowadzając nawet 30% ciepła wygenerowanego przez pracujący silnik. Niezależnie od tego, czy stoimy w korku zimą, czy pędzimy w upalny dzień po autostradzie, jednostka napędowa może pracować w optymalnej temperaturze, która dla większości pojazdów spalinowych na naszych drogach wynosi od 90oC do 100oC. 

Poza regulacją termiczną płyn chłodniczy chroni również cały układ chłodzenia, zapobiegając korozji i wytrącaniu się szkodliwych osadów, które mogłyby uszkodzić jego komponenty. Tak jak każdy inny płyn eksploatacyjny w naszym pojeździe – np. olej silnikowy czy płyn hamulcowy – także płyn chłodniczy z biegiem lat traci swoje właściwości i wymaga wymiany. 

Czy hybrydy i auta elektryczne posiadają układ chłodzenia?

Oczywiście. Samochody hybrydowe zostały wyposażone w silnik benzynowy, wspomagający układ elektryczny, a co za tym idzie – zasada ich pracy i optymalizacji temperatury jest taka sama jak w tradycyjnych napędach. 

Auta elektryczne również potrzebują wydajnego chłodzenia baterii, które podczas pracy generują bardzo dużo ciepła. W wielu przypadkach układ chłodzenia elektryków również bazuje na płynie chłodniczym, który wymaga okresowej wymiany, choć zdarzają się pojazdy, w których baterie są chłodzone powietrzem lub czynnikiem chłodniczym zawartym w układzie klimatyzacji. 

Jak często należy wymieniać płyn w chłodnicy?

Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Jest ona uzależniona od samego pojazdu oraz tego, jaki płyn został zastosowany w naszym aucie. Jeżeli samochód, który użytkujemy, jest nowy, producenci przeważnie rekomendują dokonanie pierwszej wymiany płynu chłodniczego po okresie 5 lat lub po przejechaniu dystansu 250 000 km. W autach z większym przebiegiem kolejne wymiany powinny mieć miejsce co 60 000 km lub co 2, maksymalnie 3 lata. W przypadku, gdy kupiliśmy auto używane i nie mamy pewności co do tego, kiedy nastąpiła ostatnia wymiana ani jaki produkt został zastosowany, najlepiej wymienić płyn przy pierwszej okazji. Płyn chłodniczy nie jest drogi, jego wymiana jest szybka i prosta, ale awarie, które może spowodować ,w najlepszym przypadku kończą się wezwaniem lawety, a w najgorszym – uszkodzeniem silnika. 

Jakie są objawy niesprawnego układu chłodzącego?

Niepokojące wycieki pod autem o charakterystycznym zapachu i barwie, „znikający” płyn chłodniczy i częste dolewki, gęsta biała para wydobywająca się spod maski oraz zbyt wysoka temperatura silnika to objawy, że nasz układ chłodniczy wymaga uwagi. Niezależnie od rodzaju posiadanego auta jazda bez płynu chłodniczego zawsze zakończy się przegrzaniem jednostki napędowej, co może z kolei doprowadzić do jej uszkodzenia. W przypadku, gdy zauważymy rosnącą temperaturę silnika, należy niezwłocznie zareagować, zatrzymać auto i wezwać pomoc drogową. 

Woda, koncentrat czy gotowy płyn?

Zastosowanie wody zdemineralizowanej czy destylowanej w układzie chłodzenia może być jedynie rozwiązaniem awaryjnym i tymczasowym, na przykład w sytuacji, gdy jesteśmy w trasie, a auto zakomunikowało niski stan płynu chłodzącego. Woda zamarznie podczas pierwszych mrozów, sprawiając, że jazda naszym autem będzie niemożliwa. W żadnym wypadku nie powinniśmy dolewać wody z kranu, gdyż osadzający się kamień może zniszczyć pompę cieczy w naszym samochodzie. 

Wśród produktów dostępnych na rynku znajdziemy wiele gotowych środków oraz koncentratów, które należy zmieszać w proporcjach 50/50 z wodą destylowaną. Płyny wysokiej jakości posiadają deklarację producentów co do temperatury zamarzania i wrzenia. W naszych warunkach klimatycznych powinniśmy szukać produktów renomowanych marek, które gwarantują bezproblemową eksploatację przynajmniej do temperatury -35oC. 

Jeśli chodzi o koncentraty, one również mogą posiadać deklarację producenta co do właściwości termicznych, pod warunkiem, że zostaną przygotowane przez użytkownika zgodnie z zaleceniami. Popularna zasada „na chłopski rozum”, zakładająca, że im większe stężenie koncentratu, tym lepsza tolerancja na zimno naszego płynu chłodniczego, przegrywa z prawami fizyki. Koncentrat bez rozrobienia w wodzie ma dwukrotnie gorsze parametry i zamarznie już przy -16oC! 

Czy kolor płynu chłodzącego ma znaczenie?

Kolor w płynie chłodzącym to nic innego jak barwnik. Ma on za zadanie chronić przed przypadkowym wypiciem środka (co może mieć fatalne następstwa) oraz ułatwia identyfikowanie ewentualnych wycieków z układu. Popularna zasada, że mieszać ze sobą można jedynie środki o tej samej barwie, to mit. Środki chłodnicze mieszają się ze sobą w ramach tej samej kategorii. A mamy ich na rynku trzy – IAT, OAT oraz HOAT. Różnią się głównie dodatkami antykorozyjnymi oraz technologią produkcji. Jeżeli nie wiemy, jakiej kategorii płyn chłodniczy został zastosowany w naszym aucie, mamy 2 możliwości – dolać do niego środek uniwersalny lub w całości go wymienić. 

Czy mogę samodzielnie wymienić płyn chłodniczy?

Dla osób ze smykałką techniczną i podstawowym doświadczeniem garażowym samodzielna wymiana płynu chłodniczego nie powinna nastręczyć zbyt wielu problemów. Warto jednak pamiętać, że nigdy nie powinniśmy serwisować układu chłodniczego bezpośrednio po jeździe. Zagrzany płyn pod ciśnieniem może wystrzelić, tworząc zagrożenie dla życia i zdrowia. Wymiany czy dolewek dokonujemy wyłącznie w momencie, gdy silnik ostygł. 

Spuszczony płyn chłodniczy może zawierać glikol, który należy we właściwy sposób zutylizować, np. zawożąc go do sklepu, w którym został zakupiony nowy płyn lub do pobliskiego Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych. 

Ostatnim utrudnieniem podczas samodzielnej wymiany jest kwestia prawidłowego odpowietrzenia układu, gdyż uwięzione w nim pęcherzyki powietrza mogą powodować groźne przegrzewanie się silnika. Jeżeli nie mamy pewności, jak przeprowadzić taką procedurę, warto powierzyć wymianę doświadczonemu mechanikowi. 

Dowiedz się więcej